Bouwen met hout. Hoe dan?

Bouwen met hout is de oplossing voor de maatschappelijke uitdagingen van vandaag.

De grootste uitdaging van onze generatie is het versnellen van de transitie naar een gezonde en circulaire gebouwde omgeving voor iedereen. Het levert een enorme klimaatwinst op als we het aandeel staal, plastic en beton fors terugdringen. Het aandeel hout binnen gebouwen in Nederland ligt momenteel op slechts 15 a 21%, (Nibe 2019). Er is nog veel winst te behalen door biobased bouwmaterialen te kiezen. Gelukkig neemt de populariteit van bouwen met hout in rap tempo toe. Merken ook wij.

Houtenbouw (constructie), monumentaal beeldherstel

Bouwen met hout is geen nieuwe bouwtechniek, maar in de 20e eeuw naar de achtergrond verdwenen. Vandaag de dag is het mogelijk om middels hightech machines, hout in uiterste precisie te bewerken. Maatwerk of productie is gunstig in manuren, nauwkeurig en snel leverbaar. Zie mijn berichtje over de renovatie van Kasteel Oost.

Vakwerkbouw, volledig remontabel

Vakwerkbouw is eigenlijk houtskeletbouw en al eeuwenlang een traditie in Limburg. De Romeinen pasten deze bouwtechniek van stijlen en regels toe, als voorloper op vakwerkhuizen/houtskeletbouw. Deze methode was tot eeuwen erna de voornaamste techniek waarmee werd gebouwd. Vanaf de 17e eeuw startte het versteningsproces in stedelijke gebieden, als gevolg van stadsbranden. Vakwerkbouw werd tot de 19e eeuw als roerend goed beschouwd. Het vakwerk moest daarom volledig ‘remontabel’ (demontabel en opnieuw op te bouwen) zijn. Al 60 jaar zijn wij werkzaam in het restaureren van vakwerkgebouwen. Vakwerkbouw maakt het verplaatsen, veranderen van bouwdelen nog steeds mogelijk. Vakwerkbouw sluit volledig aan op de missie om in 2050 een volledig circulaire economie en bouwsector te hebben.

Houtskeletbouw, licht gewicht (HSB)

Bouwen met hout is twee keer zo licht als beton. Houtskeletbouw kan een interessante oplossing zijn als ‘optopping’, inbreidingsopgaves op bestaande volumes. Het Kaboom hotel in Maastricht is een mooi voorbeeld. 

Houtmassiefbouw, grote ontwerpvrijheid (HMB)

Een prima duurzaam alternatief voor beton, staal of baksteen is CLT (kruislaaghout). Grote overspanningen zijn haalbaar als wand of dak, waarmee het wint van de standaard bouwwijze. Sparingen en sleuven worden voortijdig aangebracht en als bouwpakket tot op de bouw geleverd. De bouwkosten zijn gelijk aan standaard bouw. De bouwtijd is aanzienlijk korter, de 2D elementen leveren in rap tempo een 3D bouwwerk. Uitermate interessant voor binnenstedelijke gebieden, waarbij minimale overlast cruciaal is. Daarnaast interessant voor ruimten waar grote overspanningen wenselijk zijn. Deze slanke en snelle bouwmethodiek wint van traditionele bouw. Ook qua kosten.

Gemeenschapshuis Asten

Modulair Houtbouwsysteem, circulair
Bouwen met hout is niet duurder dan traditionele bouw, maar vraagt om een andere aanpak. Het vraagt om veel kennis en inzicht in het ontwerpproces en een goede controle. Een houten gebouw dat circulair is, heeft een andere constructie en detaillering. Een modulair systeem is toereikend en biedt grote ontwerpvrijheden. Het heeft veel overeenkomsten met de traditionele vakwerkbouw. Enkel dan zijn de stijlen en regels van eenzelfde lengte en voorziet het geheel de constructieve afdracht van krachten.

Lister Buildings in Weert

Samen met John Hoeben – projectleider, opgeleid als timmerman en interieurbouwer, trek ik erop uit om onze houtkennis te vergroten. Juist door overkoepelende kennis, projecten, teamwork en gedrevenheid (morgen beter dan vandaag) blijf je vindingrijk. Dat kunnen we niet alleen, de kennis over hout zal binnen ons hele netwerk moeten toenemen. Hiermee zijn we nog beter in staat om vandaag de doelen van morgen te bereiken.

 

Lees meer

van Omayra Mingels